مواد کمیسیون طرح مسؤولیت بین المللی دولت ( 2001 )- بخش ششم

ماده 27 - نتایج استناد به یکی از جهات رافع متخلّفانه فعل مطابق این فصل بر موارد زیر تأثیری ندارد:
الف ) اجرای تعهّد مورد بحث اگر و تا حدی که جهات رافع وصف متخلّفانه فعل، دیگر وجود ندارد؛
ب ) مسأله جبران خسارت از بابت ضررهای مادی ناشی از فعل مورد بحث.
ماده 28 - آثار و نتایج حقوقی فعل متخلّفانه بین المللی
مسؤولیت بینالمللی دولت که بر اثر فعل متخلّفانه بینالمللی و مطابق مقررات بخش نخست ایجاد میشود متضمن آثار حقوقی است که در این بخش میآیند.
ماده 29 - تکلیف مستمر به اجرای تعهّد
آثار حقوقی فعل متخلّفانه بینالمللی به موجب مقررات این بخش، بر تعهّد مستمر دولت مسؤول به اجرای تعهّد
نقض شده خدشهای وارد نمیکند.
ماده 30 -توقف و عدم تکرار
دولت مسؤول فعل متخلّفانه بینالمللی متعهّد است :
الف ) در صورت تداوم فعل، آن را متوقف کند؛
ب ) در صورتی که شرایط ایجاب کند اطمینان و تضمینات مناسبی برای عدم تکرار آن ارائه دهد.
ماده 31 -جبران.
1ـ دولت مسؤول، متعهّد است که زیان ناشی از فعل متخلّفانه بینالمللی را بهطور کامل جبران کند.
2ـ زیان عبارت از هر گونه خسارتی اعم از مادی یا معنوی است که از فعل متخلّفانه بینالمللی دولت ایجاد شود.
ماده 32 -عدم امکان استناد به حقوق داخلی.
دولت مسؤول نمیتواند برای توجیه قصور در عدم رعایت تعهداتش به موجب این بخش به مقررات حقوق داخلی خویش استناد کند.

ماده 33-محدوده تعهدات بینالمللی مذکور در این بخش
1ـ تعهدات دولت مسؤول به موجب این بخش ممکن است بسته بهویژگی و محتوای تهعد بینالمللی و شرایط
نقض آن در قبال یک دولت، چند دولت یا جامعه بینالمللی در کل باشد.
2ـ این بخش به هر حقی که از مسؤولیت بینالمللی دولت ناشی شده و مستقیماً به هر شخص یا نهادی غیر از
دولت تعلق گیرد خدشهای وارد نمیکند.
ماده 34 - اشکال جبران.
جبران کامل زیان ناشی از فعل متخلّفانه بینالمللی مطابق مقررات این فصل به شکل اعاده وضع به حال سابق ،غرامت و جلب رضایت است که منفرداً یا مجتمعاً بر طبق مقررات این فصل صورت میگیرد.

مواد کمیسیون طرح مسؤولیت بین المللی دولت ( 2001 )- بخش پنجم

ماده 23 -فورس ماژور
1ـ در صورتیکه فعل مغایر تعهد بینالمللی دولت نسبت به دولتی دیگر ناشی از فورس ماژور باشد وصف متخلفانه بینالمللی آن زائل میشود. فورس ماژور وقوع واقعهای غیر قابل پیشبینی یا نیروی غیر قابل احتراز است که از کنترل دولت خارج بوده و اساسا اجرای تعهّد را در شرایط ذیربط غیر ممکن میسازد.
2ـ بند 1 فوق در موارد زیر اعمال نمیشود:
الف ) وضعیت فورس ماژور ناشی از عمل خود دولت استناد کننده به آن یا ترکیبی از عمل او و سایر عوامل باشد؛
یا؛
ب ) آن دولت خطر اینکه چنین وضعیتی رخ دهد را به عهده گرفته باشد. 

ماده 24-اضطرار.

1 ـ وصف متخلّفانه فعل مغایر تعهّد بینالمللی دولت زائل میگردد در صورتیکه فاعل آن دولت در وضعیتی
اضطراری برای نجات جان خویش یا دیگر اشخاص تحت مراقبت خویش هیچ راه معقول دیگری نداشته باشد.
2ـ بند 1 فوق در صورت وجود شرایط زیر اعمال نمیشود:
الف ) وضعیت اضطراری ناشی از عمل خود استناد کننده به آن یا ترکیبی از عمل او و سایر عوامل باشد؛یا
ب ) فعل مورد بحث احتمالا احتمال ایجاد خطری بزرگتر یا هم سطح را در پی داشته باشد.
ماده 25- ضرورت
1ـ دولت نمیتواند برای توجیه متخلّفانه بودن فعل مغایر تعهّد بینالمللی خویش به ضرورت استناد کند مگر آنکه آن فعل :
الف ) تنها راه برای حفاظت از منافع اساسی دولت در برابر خطری جدّی و قریبالوقوع باشد ؛ و
ب ) منافع دولت یا دولتهایی که تعهّد در قبال آنها وجود دارد یا منافع جامعه بینالمللی در کل را شدیداً متأثر
نسازد.
2ـ به هر حال در موارد زیر دولت نمیتواند به ضرورت استناد کند:
الف ) تعهّد بینالمللی مورد بحث امکان استناد به ضرورت را سلب کرده باشد؛ یا
ب )دولت مزبور خود در ایجاد وضعیت ضرورت سهیم بوده باشد.

ماده 26 - مطابقت با قواعد آمره
هیچ یک از مقررات این فصل، رافع وصف متخلّفانه فعل دولت که مغایر با تعهّد ناشی از یک قاعده آمره حقوق بینالملل عام باشد نخواهد بود.